مشاهیر تهران قدیم (میرزا محمود وزیر)
میرزا محمود مستوفی گرگانی معروف به وزیر، پسر دوم حاج میرزا نصرالله گرگانی از وزرای معروف دراالخلافه ناصری بود. وی در آغاز جوانی در دستگاه میرزا یوسف آشتیانی مستوفی الممالک به سمت منشیگری وارد خدمت شد. میرزا محمود در این شغل مهم با شخصیتهای سرشناس که با شخص اول کشور سر و کار داشتند ارتباط یافت. این شغل از یک سو موجبات شهرت و معروفیت وی و از طرف دیگر محل تجربه و عمل بود، چنان چه مستوفیالممالک خیلی زود استعدادهای نهانی او را شناخت و در سلک منشیهای خود درآورد. [1] میرزا محمود مدتی به حکومت ساوه منصوب شد و نیز زمانی که حسامالسلطنه به ایالت خراسان مأمور شد، با سمت وزارت (پیشکار مالی) مأمور خراسان شده و در حدود دو سال با این سمت در آنجا ماند. با بازگشت حسامالسلطنه از خراسان، وی نیز بازگشت.
به هنگام بازگشت میرزا محمود از خراسان، ناصرالدین شاه مقدمات سفر به فرنگ را فراهم میکرد، زمانی که شاه از سفر خود بازگشت، میرزا محمود به وزارت تهران[2] منصوب گردید. در سال 1292 ه.ق شاه حکومت دارالخلافه ناصری را برای بار دوم به کامران میرزا نایبالسلطنه محول گردید، میرزا محمود در دستگاه نایبالسلطنه مقام وزارت تهران را عهدهدار شد.
در نزدیک سرچشمه به نام او کوچهای وجود داشت و دارد. این کوچه را میرزا محمود وزیر خود شخصاً ایجاد کرده بود. میرزا محمود مردی زیرک، هوشمند، متین و بردبار و بلندنظر بود. وی نویسنده و شاعر بزلهگو، بود. وی در هنر نیز تبحر داشت و سه تار را خوب مینواخت و خط نستعلیق را به سبک میرعماد می نوشت. از جمله کسانی بود که به کیفیت زندگی بیشتر از کمیت آن اهمیت می داد. در سال 1297 ه.ق او از وزارت تهران برکنار شد و تا سال 1300 ه.ق بیکار و خانهنشین شد تا این که در این سال با مرگ حاج میرزا شفیع شیرازی مستوفی فارس به جای وی به سمت استیفاء فارس منصوب شد و تا زمان مرگ در سال 1311 ه.ق سمت دیگری نداشت.[3]
[1] ـ طهران عهد ناصری، ص 360.
[2] ـ وزارت تهران عبارت بوده است از پیشکاری دارایی و معاونت حکومت تهران و چون وزارت میرزا محمود هفت سال طول کشید، به این مناسبت معروف شد به میرزا وزیر. رک: بامداد، رجال ایران، ج 4، ص 43.
[3] ـ بامداد، ج 4، ص 43