تاریخ و تمدن هخامنشی

هخامنشیان نام سرسلسله دودمان خود، هخامنش، را روی سلسله خود گذاشتند. سلسله هخامنشی از سال ۵۵۰ پیش از میلاد با روی کار آمدن کورش بزرگ تبدیل به یک شاهنشاهی شد و در سال ۳۳۰ قبل از میلاد توسط اسکندر مقدونی از پای درآمد. سلسله هخامنشی در مدتی کوتاه توانست بخش‌هایی از یونان و بابل را زیر سلطه خود درآورد و جغرافیای سیاسی خود را توسعه دهد. هم‌زمان با سلسله هخامنشی، هیچ حکومت دیگری در هیچ جای جهان نبود؛ ازاین‌رو شاهنشاهی هخامنشی اولین شاهنشاهی تاریخ جهان نام‌گرفته است. فرهنگ و جامعه این قوم نیز در حقیقت مجموعه‌ای از فرهنگ‌ها و جوامع مردم شاهنشاهی بود. با وجود این پراکندگی و تنوع، برخی مواقع تشخیص اینکه کدام مجموعه فرهنگ و جوامع مشخصاً پارسی یا توسعه و ظهور دوره هخامنشی و نشانگر مهم ایران در فرهنگ و جامعه عمومی خاورمیانه هستند دشوار است. هنر این قوم نیز همانند مذهب آنها ترکیبی از عناصر متعدد بود. همان گونه که هخامنشیان در موضوعات و مسائل حکومت محلی و آداب‌ورسوم شفاف عمل می‌کردند و با همان قدرتی که پارسیان سیاست و اداره کمی شاهنشاهی را کنترل می‌کردند در هنر نیز این‌چنین روشن و شفاف کار را به پایان رسانده و تأثیری بر تمام ایران به‌جای گذاردند.