مشاهیر تهران قدیم (علیخان امینالدوله)
علیخان امینالدوله فرزند محمد خان مجدالملک سینکی، در ۱۸ ذیقعده ۱۲۵۹ ه.ق در تهران به دنیا آمد. پس از انجام تحصیلات معمول نزد پدر دانشمند و اصلاحطلب خود، به آموختن زبان فرانسوی و معلومات جدید پرداخت. خیلی جوان بود که در اداره یا وزارت رسائل به خدمت پذیرفته شد.[1] در سال 1279 ه.ق و در سن 19 سالگی ه سمت نیابت اول وزارت امورخارجه برگزیده شد و در ضمن داشتن این سمن در سال 1283 ه.ق جز پیشخدمتان و منشی حضور ناصرالدین شاه شد.
از این تاریخ تا سال 1290 ه.ق که ملقب به لقب پدرزن خود پاشاخان امینالملک شد لقبش منشی حضور بود. در سال 1288 ه.ق چاپارخانههای دولتی (پست خانه) نیز به او سپرده شد. در سفر اول ناصرالدین شاه به فرنگ یکی از کسانی بود که به همراه او رفت. پس از فوت میرزا هاشم خان امینالدوله کاشانی در سال 1294 ه.ق لقب امینالدوله به میرزا علی خان امینالملک تعلق یافت.[2]
شاه پس از بازگشت از سفر سوم فرنگ در سال ۱۳۰۶ ه.ق امر تدوین قانون را به عهده او گذاشت. امینالدوله یک کتابچه قانون تنظیم کرد و فرمان اجرای آن صادر شد، اما حکومتیان از اجرای آن جلوگیری کردند.
امینالدوله در سال ۱۳۱۳ ه.ق در زمان صدراعظمی امینالسلطان به پیشکاری آذربایجان منصوب شد، و این انتصاب در حکم تبعید او بود. حاجی میرزا حسن رشدیه را که پس از هجوم روحانیان و بستن مدرسه رشدیه به قفقاز فرار کرده بود، به درخواست امینالدوله با تلگراف به تبریز بازگشت و به دست او دبستانی با هزینه حسن بشریه بنا شد.
در اواخر سال ۱۳۱۴ه.ق امینالدوله را به تهران خواست و به عنوان صدراعظم منصوب کرد. امینالدوله برخی اقدامات اصلاحی را آغاز کرد، همچون سامانبخشی به درآمدها و هزینههای کشور، اصلاح گمرک با استخدام مأموران متخصص گمرک از بلژیک، گسترش مدرسههای جدید، و تشویق جراید و مطبوعات. اما مخالفتهای گسترده حکومتیان و ضدیّت علما موجب شد که شاه از او بیمناک شد و در سال ۱۳۱۶ ه.ق از صدارت معزول گردید. امینالدوله به ملک خود در لشت نشای گیلان رفت، و پس از سفر به مکه و سفر دیگری به اروپا برای معالجه، در سال ۱۳۲۲ ه.ق در لشت نشا درگذشت.
از کارهای امینالدوله تأسیس اولین کارخانه قند با سرمایه داخلی با همکاری مهندسان بلژیکی در کهریزک، تأسیس کارخانه کبریتسازی در الهیه شمیران که ملک او بود.
پارک امینالدوله و اراضی مبیع وزیر و نیز اراضی دیگری که به امینالدوله تعلق داشت در شمال شرقی حصار ناصری قرار داشت.
پارک امین الدوله، بخش اعظم اراضی جنوبی خیابان شهید محسن مشکی فعلی و شرقی خیابان بهارستان (خیابان دروازه شمیران) و شمالی خیابان مجاهدین اسلام (خیابان دروازه دوشان تپه) و غربی خیابان زرین خامه را تشکیل میداد. خیابانهای کنونی پارک امین الدوله، قائن، بزرگمهر ، افراز و . . . با همه کوچههای منشعب از آنها در همان اراضی احداث شده است. پارک امین الدوله در دوره ناصری بنا شد، که آن وقت در منتها الیه شمال شرقی تهران و مجاور حصار ناصری و جنوب دروازه شمیران(جنوب میدان سینا) واقع بود.
[1] ـ بامداد، ج 2، ص 354
[2] ـ بامداد، ج 2، ص 361