جنگ و خشونت؛ در جوامع پیش از تاریخ

از نخستین روزهای پدیدار شدن انسان بر زمین، ردپای جنگ و خشونت همراه همیشگی جوامع انسانی بوده است. نه‌تنها در آثار باستان‌شناسی و اسناد تاریخی، بلکه در ژرفای اسطوره‌ها و روایت‌های دینی نیز، بازتاب این کشمکش ازلی به‌چشم می‌خورد: نبرد انگره مینو و سپنتا مینو در آیین زرتشت، داستان آفرینش در ادیان ابراهیمی، و نخستین خون ریخته‌شده در زمین به‌دست هابیل. و امروزه تقریبا هیچ اثر سینمایی را نمی‌‌توان یافت که در آن نشانی از کشمکش نباشد، خواه درونی میان خود فرد، خواه میان فرد و با فردی دیگر و خواه میان افراد در جامعه. بزرگترین تراژدی‌های تاریخ همگی حول محور جنگ و خشونت نگاشته شده است.

در یک نگاه به‌نظر می‌رسد که گویی انسان با تمایلی ذاتی برای خشونت ورزیدن به دنیا آمده است. اگر چنین است ریشه‌ این خشونت ذاتی را چگونه می‌‌توان در اجداد انسان‌ریخت‌‌ها ردیابی و مشاهده نمود؟ آیا می‌‌توان خشونتِ کوچک مقیاس را صفتی ذاتی و محصول تطور زیستی چند صد هزار ساله اجداد انسان و جنگ را شکل سازمان‌دهی شده آن و تلفیقی از آموزه‌های فرهنگی، پیچیدگی‌های اجتماعی و تطور زیستی دانست؟ سهم هرکدام به چه اندازه است؟

این کتاب کوششی است برای یافتن ریشه‌های جنگ و خشونت در اعماق پیش از تاریخ؛ برای بررسی اینکه چگونه جنگ و خشونت، هم‌زمان محصول تطور زیستی و پرورده‌ فرهنگ و جامعه است.